HAYIR LOKMASI ANADOLU YAKASI
Ege bölgesinde yoğun olarak talep alan lokma kültürü, tüm ülkemizde bir gelenek halindedir. İnsanlar, özel günlerinde, hislerini paylaşmak, hayır duası almak için, tanıdığı tanımadığı, herkese lokma dağıtırlar. Düğünlerde, cenazelerde, özel merasimlerde… Eş, dost, akraba, komşu herkese lokma dağıtılıp hayır duası alınır. Lokma tatlısı, küçük hamur kızartmalarının, şerbetlenmesiyle yapılır. Pratik ve aşırı lezzetli bir tatlıdır. Şerbetli tatlılar, Türk damak tadının vazgeçilmezi oldukları için, lokma tatlısı yıllarca yerini korudu. Lokma tatlısı her şeyin önünde bir manevi öğedir. Birleştirici, bütünleştirici bir unsurdur. Hayır için dağıtılır, bu yüzden adı hayır lokmasıdır. Mahallelerde teyzeler hayır lokması Anadolu Yakası pişirip, komşuları eve toplar. Küslükler, dargınlıklar unutulurdu.
Lokma Tatlısı
Lokma tatlısı, Osmanlı zamanından öncesine dayanır. Geçmişi Osmanlı öncesi, yaşayan Araplara dayanır. Arapların yediği bir tatlı olan lokma, Osmanlı insanları ve Türk insanları tarafından beğenilmiş, kabul edilmiş ve kültürünün bir parçası haline gelmiştir. Kelime anlamı, Arapçadan gelmektedir. Lokma Arapçadaki ‘lukma’ kelimesinden türemektedir. Bir parça yemek anlamındadır. Yapılışı oldukça pratiktir. Yapılışında kullanılan malzemeler, herkesin bulabileceği basit malzemelerdir. Un, şeker, maya, tuz ile lokmanın hamuru yapılır. Yapılan hamur, yuvarlak şekline getirilip, kızartılır. Kızarmış çıtır hamur, sıcak iken soğuk şerbete batırılıp, servis hazır hale getirilir. Oldukça basit ve lezzetlidir. Hayır lokması Anadolu Yakası sadece lezzetli oluşuyla değil, manevi değeriyle de önemlidir.
Kimler Hayır Lokması Dağıtır?
Hayır lokmasında, parayı sadece hayır sahibi verir. Yiyenin ağzı tatlansın, hayır duaları etsin diye dağıtılır. Hayır Lokması Anadolu Yakası insanların, kendileri için önemli olan günlerinde, duygularını paylaşmak için, lokmacı para vererek meydanlarda, parklarda, okul önlerinde, camilerde, düğün salonlarında, dualarla lokmayı pişirilip, dağıtılmasıdır. Hayır lokmaları, din ve kültürün etkileşiminin bir sonucudur. Türk toplumunun bir geleneğini yansıtır. Hayır lokması dağıtanlar, çoğunlukla hayırlı işleri için lokma döktürürler. Çoğunlukla hayır lokması dağıtan kişiler,
- Yakınını kaybeden kişiler, cenazelerde
- Sünnet ya da normal düğünlerde, düğün salonlarında
- Mevlitlerde ya da kandillerde, camilerde, okul önlerinde, büyük meydanlarda
- Yeni bir iş yeri açıldığında, dileği olanlar, yeni bebeği dünyaya gelenler, meydanlarda, camilerde
gibidir.
