LOKMA DÖKTÜRME ANADOLU YAKASI
Bir gelenek olan lokma döktürmenin tarihi, Osmanlı öncesine dayanmaktadır. Osmanlı zamanında tam olarak kültürümüze yerleşmiştir. Bu gelenekte insanlar, özel günlerinde, başka insanlara lokma ikram ederler. Lokma döktürmek, lokma hamurunun, kızgın yağa dökülerek atılmasından doğmuştur. Lokma döktürme Anadolu Yakası çok eskilere dayanmaktadır. Araplardan, Osmanlıya ve Osmanlıdan da bize geçmiştir. Basit ve bereketli oluşu, bunların yanında bir de lezzetli oluşu yayılımını bu kadar kolaylaştıran etkenlerdendir. Ülkemizde bu geleneğin karşılığı, din ve kültürel etkileşimi yaratmasıdır.
Lokma Döktürme Nedir?
Lokma döktürme terimi, lokma tatlısının hamurunun kızartılacağı tencerenin içerisine dökülerek atılmasından gelmektedir. Hayır sahibi, lokma dağıttıdığı zaman ‘lokma döktürdüm’ demektedir. Lokma tatlısının hamuru; un, maya, şeker, tuz ve sudan oluşmaktadır. Oluşan hamur, küçük halka şeklinde ya da yuvarlak şeklinde, kızgın sıvı yağın bulunduğu tencere içine dökülerek atılır. Dışı çıtır, içi yumuşak olana kadar kızartılır. Kızarmış sıcak hamur, yağın içerisinden çıkartılıp, soğuk şerbete batırılır ve servise hazır hale getirilir. Lokma döktürme işlemi, seyyar bir şekilde, tüm aşamaları halkın önünde yapılmaktadır. Bu yüzden, lokma döktürme Anadolu Yakası işlemi yapacak lokmacının, temizliğe ve hijyene önem vermesi gerekmektedir. Basit ve pratiktir. Basit ve pratik olmasına rağmen, oldukça lezzetli bir tatlıdır. Türk damak lezzetine bu kadar uyum sağlamasının sebebi, şerbetli bir tatlı olmasından kaynaklanmaktadır. Çünkü, Türk kültürümüzde şerbeti tatlılara özel bir ilgi vardır.
Neden Lokma Döktürülür?
Lokma tatlısı, çıtır yenilmesi gereken bir tatlıdır. Şerbete ilk batırılıp, çıkarıldığı zaman, yenilmediğinde, beklediğinde yumuşamaktadır. Böyle olunca tüm özelliğini kaybeder. Bu yüzden sıcak servis ederek, yenilmesi daha uygundur. Lokmacılar da bu yüzden herkesin gözü önünde, hızlı bir şekilde hazırlayıp, sıcak servis etmektedir. İnsanlar kendileri lokmayı hazırlayıp, dağıtmaktansa lokmacılar ile anlaşıp, parayı verirler. Lokmacılar onlar için, lokmayı hazırlayıp dağıtmaktadır. Eskiden mahallelerde, özel bir anı paylaşmak isteyenler ya da zengin olan ve hayır yapmak isteyenler, tüm mahalleye lokmacılar ile lokma dağıtırdı. Günümüzde de bu gelenek devam etmektedir. Düğünlerde, cenazelerde, sünnet düğünlerinde, mevlitlerde, kandillerde için insanlar lokma döktürme Anadolu Yakası dağıtmaktadır. Okul ya da cami önlerinde, düğün salonlarında, cenazelerde, lokma dağıtımı yapılmaktadır. Lokma yiyen kişiler ise hayır sahibi için dualar etmektedir.
