İSTANBUL LOKMA DÖKTÜRME
Lokma döktürme geleneği Osmanlı zamanından ve hatta Osmanlı’dan önce kültürümüze yerleşmiş bir gelenektir. Özel günlerde insanlar, mutluluklarını ya da üzüntülerini paylaşmak için lokma döktürerek, dağıtırlar. Lokma döktürmek terimi, lokma hamurunun, kızgın yağa dökülerek atılmasından gelmektedir. İstanbul lokma döktürme, Araplardan Osmanlı’ya, Osmanlı’dan da Türklere geçmiştir. Ülkemizde din ile kültürün uyumuyla oluşmuş, bir gelenek haline gelmiştir. Lokma döktürerek dileklerinin gerçekleşeceğine inanılır. Kimisi mutluluğunu paylaşmak ve mutlu mutluluğunun daim olması için, kimisi de ölmüş yakınının ruhu için cenazesinde lokma döktürür.
Lokma Döktürme Nasıl Gerçekleşir?
Lokma tatlısının hamuru; un, maya, şeker, tuz ile hazırlanmaktadır. Oluşan hamur, bazen ortası dedik küçük halka şeklinde, bazen de yuvarlak şeklinde, kızgın sıvı yağ içerisine dökülerek, kızartılır. Daha sonra sıcak çıkan kızarmış hamur, soğuk şerbete batırılır. Bu işlemden sonra servise hazır hale getirilir. Hamur kızgın yağın içerisine atılarak yani dökülerek bırakıldığı için İstanbul lokma döktürme denilmektedir. Malzeme bakımından basit, yapılış bakımından da oldukça pratik bir tatlıdır. Basit ve pratik olmasına rağmen oldukça lezzetli ve ağırdır. Lokmacı, lokmanın hamurunun hazırlanması, kızartılması, şerbetlenmesi ve servis edilmesi aşamalarını halkın gözü önünde yapmaktadır. Seyyar bir şekilde temiz, hijyenik, hızlı ve profesyonel çalıştığını göstermektedir.
Hangi Durumlarda Lokma Döktürülür?
Eski mahalle kültüründe, her mahallenin bir lokmacısı bulunurdu. Mahalle sakinlerinden mutluluk paylaşmak isteyen ya da hayırlı bir işe gidecek olan kişi, bu tatlıcı ile anlaşır, dağıtacağı tatlının parasını alır ve lokma o gün mahalleden geçen herkese ve tüm mahalle halkını dağıtılırdı. Bu gelenek unutulmaya başlanmıştı ki son zamanlarda tekrar gündeme gelmeye başladı. İnsanlar, kendileri için özel olan günlerde bir hayır duası almak, mutluluklarını paylaşmak için İstanbul lokma döktürme ve dağıtmaya başladılar. Düğünlerde düğün sahibi, cenazelerde ölen kişinin yakınları, yeni bir işe giren kişi, mevlitlerde ya da kandillerde hayır için lokma döktürmektedir. Lokmacı hayır sahibinin niyetine göre lokmaları dağıtmaktadır. Düğün salonlarında, cenazelerde, okul çıkışlarında, cami önlerinde bu dağıtım gerçekleşmektedir. Lokma yiyen kişi ise hayır sahibi için dua etmektedir.
